Wie mij wat volgt weet dat ik mij vooral druk maak over de democratische rechtstaat en de bedreigingen van onze menselijke toekomst door vervuiling, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, waarvan de effecten ook nog eens ongelijk verdeeld worden. Het maakt me daarbij niet uit dat je politiek een andere mening hebt, dat kan. Alleen wordt dat wel een probleem als je die mening baseert op onbewezen populistische praat. De enige manier om grip te houden op onze wereld is via de serieus te nemen wetenschap die zich houdt aan controleerbaarheid en reproduceerbaarheid[1].

Afgelopen vrijdag plaatste ik een post op LinkedIn over het kabinet-Schoof dat (uiteraard) nog niet met een voorstel komt om de stikstofcrisis aan te pakken[2]. Die crisis is nu zelfs door de grootste ontkenner niet meer te negeren zou je denken na de twee rechterlijke uitspraken daarover. De eerste was bij de Raad van State die verbood om bij nieuwe vergunningen de stikstofruimte te gebruiken die er al is, waardoor elke nieuwe vergunning voor een plan afzonderlijk moet worden aangevraagd[3]. De tweede was bij het Hof in Den Haag dat Nederland dwong tot meer stikstofreductie, onder dreiging van een miljoenenboete[4].
Onmiddellijke actie was vereist, want in de praktijk kunnen er eigenlijk geen vergunningen voor bijvoorbeeld nieuwe woningen of wegen worden afgegeven en zit de landbouw (incl. PAS-melders!) op slot. Premier Schoof kwam met een harde deadline: binnen twee maanden moest er een oplossing liggen. Vandaag zijn die twee maanden om en er ligt vooral een reactie om meer uitstel. Toch zijn de problemen bepaald niet minder groot geworden. Vier provincies – Drenthe, Gelderland, Overijssel en Noord-Brabant – hebben een totale vergunningenstop en volgens brancheorganisatie Bouwend Nederland is het ook in de rest van het land ‘code rood’. Kortom, Nederland zit zo helemaal op slot.

Toch krijg ik op zo’n post ook volop reacties van mensen die de hele stikstofcrisis een hoax noemen en ontkennen dat er echt een crisis is. Ik kan me werkelijk niet voorstellen hoe dit soort mensen nou denken. Want uiteraard is er een stikstofcrisis, dat is ook wetenschappelijk voldoende aangetoond[5]. Op zich zijn rechters dan wel niet de meest natuurwetenschappelijk geschoolde mensen, dus vandaar dat zij volop deskundigheid inhuren hiervoor. De uitspraken zijn dan ook heel uitgebreid en wetenschappelijk verantwoord onderbouwd. En zoals altijd met wetenschap is dat een voortdurend proces om meer zekerheid te krijgen, iets waar het RIVM voortdurend aan werkt. Alleen pseudowetenschappers weten namelijk alles zeker.

Er moet nu echt iets gebeuren, en dan moet je uiteraard beginnen bij de grootste uitstootbronnen van stikstofvervuiling in de lucht. Dat zijn de verbranding van fossiele brandstoffen door voertuigen, fabrieken en energiecentrales en daarnaast de landbouw door het gebruik van kunstmest en dierlijke mest. De eerste groep wordt al meer en meer aangepakt vandaar dat je nu met name bij die tweede groep van de landbouw moet zijn[6]. Maar ja, met een vooral ontkennende BBB-landbouwminister, die afschaft wat er al wel was zonder met nieuw beleid te komen schiet dat niet op[7]. Ook niet voor de landbouwsector zelf, die alleen maar langer in onzekerheid blijft.

En wat wonen betreft zie je ook daar een BBB-minister die zich vooral op bijzaken als nestkastjes afschaffen stort[8], naast populistische praat dat de voorrang voor statushouders het probleem is. Terwijl die maar voor vijf tot tien procent van de sociale huurwoningen in aanmerking komen volgens het COA[9]. Het verbaast me dan ook niet dat het met name langer duurt om tot een stikstofaanpak te komen doordat er nogal wat bewindslieden moesten worden bijgespijkerd[10].

Eigenlijk is dat toch wel triest. Het was dus echt maar wat roepen over de stikstofcrisis zonder werkelijke kennis ervan.

[1] https://petersvisser.nl/2020/08/12/hoe-herken-je-echte-wetenschap/

[2] https://www.linkedin.com/posts/peter-s-visser-a7560137_schoof-haalt-eigen-stikstofdeadline-niet-activity-7308826724710952960-TX_P?utm_source=share&utm_medium=member_desktop&rcm=ACoAAAe-BLkBYlCO6_rqHLohEB-ubxkBwB0piEs

[3] https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/december/rechtspraak-over-intern-salderen-wijzigt/

[4] https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Den-Haag/Nieuws/Paginas/Rechtbank-beveelt-Nederlandse-Staat-wettelijk-stikstofdoel-2030-te-halen.aspx

[5] https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=29644

[6] https://petersvisser.nl/2022/06/16/ammoniak-poepiehelder-wat-er-moet/

[7] https://www.boerderij.nl/ambtenaren-wiersma-had-alternatief-voor-nplg-moeten-hebben

[8] https://scobe.nl/nieuws/afschaffing-nestkastjes-nieuwbouw-woningen-wat-schieten-we-er-mee-op

[9] https://www.coa.nl/nl/lijst/het-waar-dat-alle-sociale-huurwoningen-naar-statushouders-gaan

[10] https://nos.nl/artikel/2560644-stikstof-groep-van-schoof-haalt-planning-niet-uitstel-plan-tot-voorjaar

Deel deze column