Uiteraard maar weer eens over stikstof!

Het kan u haast niet ontgaan zijn dat Noord-Brabant tot nader order geen vergunningen meer afgeeft voor projecten die leiden tot meer stikstofuitstoot in Natura 2000-gebieden.

De provincie Noord-Brabant reageert hiermee als eerste op de zogeheten natuurdoelanalyses[1] die provincies uitvoeren van hun Natura 2000-gebieden. In Noord-Brabant zijn er 21 en voor vijftien daarvan stelt de provincie de beheerplannen op en is ze dus direct verantwoordelijk, bij de andere is het Rijk dat. Uit hun natuurdoelanalyses blijkt dat de natuur in de Natura 2000-gebieden verslechtert en de Europese doelen voor natuurbescherming uit het zicht raken. De oorzaak is een mix van verzuring, vermesting en verdroging[2]. Noord-Brabant zal dus de stikstofaanpak moeten uitbreiden en versnellen, aldus GL-gedeputeerde Hagar Roijackers[3]. “Aanvullende maatregelen zijn nodig om aan de Europese doelstellingen te voldoen. En om de natuur – en daarmee onze leefomgeving – op orde te brengen”[4].

Hoe zat het ook al weer?

We hebben in de EU afgesproken dat we voor bepaalde natuurwaarden de randvoorwaarden zullen creëren in ruim 160 daarvoor aangewezen Natura 2000-gebieden. Dit is onze bijdrage als Nederland om het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan. Verzuring via een teveel aan ammoniak (NH3) werkt dat nu in heel belangrijke mate tegen en daarvan komt ruim 80% uit de landbouw (veeteelt)[5]. Er wordt al jaren gewerkt aan het verbeteren van de NH3-emissie uit de landbouw, maar die vooral technische maatregelen schieten echt tekort in de praktijk. Vandaar dat de NH3-uitstoot daaruit ook al ruim tien jaar niet meer daalt en veel en veel te hoog blijft voor de natuur in de omgeving. Dit wordt ook nu weer bevestigd door het CBS[6] en dat overigens voor steeds minder toegevoegde waarde[7] vanuit die landbouw[8].

Net als in de rest van Nederland zijn in Noord-Brabant de afgelopen jaren wel maatregelen genomen om de hoeveelheid stikstof die neerkomt in natuurgebieden te beperken. Uit bovengenoemde analyses blijkt echter dat die nog lang niet voldoende zijn om de natuur te laten herstellen. Ook andere provincies kampen met vergelijkbare stikstofproblemen bij hun vergunningverlening[9]. Vorig jaar kondigden Overijssel en Flevoland[10] al aan dat ze geen bouwvergunningen meer verstrekken die gebaseerd waren op het extern salderen door zelf rechten aan te kopen. Maar de vergunningstop in Noord-Brabant geldt voor meer sectoren en ook voor het regelen van stikstofrechten via een depositiebank. Noord-Brabant neemt de stap expliciet uit zorg voor de natuur. Overijssel en Flevoland traden op omdat rechters meermaals vergunningen hadden vernietigd[11].

Ja, iedereen zal zijn steentje moeten bijdragen. Maar om de natuuraantasting[12] door stikstof aan te pakken zul je nu toch echt vooral bij de landbouw moeten zijn. Ik begrijp dat dit hard is, want een boerderij is gauw een miljoenenbedrijf en de bedrijfsrisico’s zijn dus hoog. Daar is terecht dan ook veel aandacht voor, maar het risico van weer jarenlange onduidelijkheid lijkt mij nog hoger. Je ziet nu een partij als BBB populistisch roepen dat het allemaal wel meevalt en er dus niets hoeft te gebeuren. Zoals BBB-lijsttrekker in Overijssel Carla Evers, die met haar man al jaren een pluimvee- en akkerbouwbedrijf vlak naast een Natura 2000-gebied heeft en die vindt dat het stikstofprobleem wordt overdreven. “Dat het slecht zou gaan met de natuur, zie ik niet”, zegt ze[13]. En zij kan het zonder enige opleiding in deze weten, nietwaar? Nou nee, dus.

Wie nu in feite niets wil met de ammoniakaanpak vanuit de landbouw zoals BBB, gijzelt in feite ook de rest van de samenleving voor dat landbouwdeelbelang en houdt het hele land daardoor langer op slot[14]. Mij persoonlijk heb je daar niet mee want ik hoef geen huis, geen auto, vlieg amper en heb geen kinderen die van alles zouden willen. Maar als totale samenleving heb je dan toch echt wel een groot probleem.

Mensen zouden dit goed moeten beseffen bij hun provinciale stem op 15 maart.

[1] https://www.brabant.nl/onderwerpen/natuur-en-landschap/natuur/natura_2000

[2] https://www.brabant.nl/actueel/nieuws/natuur-en-landschap/2023/analyses-bevestigen-slechte-staat-natuur-brabant

[3] https://brabant.groenlinks.nl/onze-mensen/hagar-roijackers-0

[4] https://www.nu.nl/binnenland/6253494/noord-brabant-verleent-tijdelijk-geen-bouwvergunningen-om-natuur-te-beschermen.html

[5] https://petersvisser.nl/2022/06/16/ammoniak-poepiehelder-wat-er-moet/#more-1725

[6] https://www.cbs.nl/item?sc_itemid=e6b8b885-bacc-42e9-9a17-424ff38ed857&sc_lang=nl-nl

[7] https://cumulus.co/economie/begrip/toegevoegde-waarde

[8] nu nog maar één procent van het bruto binnenlands product (bbp) tegen nog drie procent in 1995.

[9] https://klimaatweb.nl/nieuws/natuurvergunningen-voor-emissiearme-stallen-onderuit/

[10] https://nos.nl/artikel/2417266-bouwprojecten-krijgen-weer-geen-vergunning-door-stikstof

[11] https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2022/05/11/rechtbank-vernietigt-natuurvergunningen-provincie-overijssel