Een gevaarlijk onderwerp deze column, want voor je het weet lig ik er vannacht door wakker. Maar door mijn laatste wilde ik het eens gaan hebben over iets wat we allemaal doen: dromen. En dan bedoel ik niet overdag, maar ‘gewoon’ ’s nachts in onze slaap.
Dromen doen we in wat de vijfde fase van een slaapcyclus wordt genoemd en je spieren zijn dan helemaal ontspannen, alleen je ogen bewegen voortdurend. Inderdaad, de Rapid Eye Movement oftewel REM-slaap. De andere slaapfases zijn de inslaapfase (het wegvallen, duurt heel kort), de lichte slaap (duurt behoorlijk lang), overgangsfase (heel kort weer, hartslag neemt af en spieren ontspannen, overigens niet altijd als aparte fase erkend) en dan de diepe slaap (zorgt voor rust en is die fase waarbij je je heel verward voelt als je onverhoopt toch wakker wordt). En daarna dus de REM-slaap[1].
In principe heb je zo’n vijf (of vier) van deze slaapcycli per nacht, die grofweg zo’n anderhalf uur duren en de REM-slaap maakt daar gemiddeld zo’n twintig minuten van uit. In het begin van de nacht is de REM-slaap vrij kort, later wordt die steeds langer. Bij de diepe slaap is dat precies andersom. Vandaar dat het eerste deel van de nacht zo belangrijk is om uit te rusten; de uren voor middernacht tellen dubbel. Baby’s en kinderen slapen heel veel[2] en bij hen maakt de REM-slaap een veel langer deel uit van de slaapcyclus. Wellicht is dat omdat de REM-slaap het slaapdeel is waarin je herinneringen opslaat in het langetermijngeheugen, emoties verwerkt, met bedreigingen leert omgaan en dus emotioneel herstelt en dat door te dromen. En ja, dan heb je als baby of kind toch heel wat meer te verwerken dan als oudere[3].
In de REM-slaap is je lichaam dus helemaal ontspannen, terwijl je brein overuren draait. Dat is ook de reden waarom je hartslag onregelmatig is en zelfs torenhoog kan zijn, net als je bloeddruk. Iemand sterft dus strikt genomen niet echt vredig tijdens de slaap, ga er maar van uit dat de spanning fors was en het hart het niet meer aankon[4].
Iedereen droomt elke nacht en in elke REM-slaap periode opnieuw, ook als je je nooit iets van een droom herinnert[5]. Omdat de laatste REM-periode de langste is herinner je je overigens meestal alleen de dromen uit die laatste periode. Sommige dromen zijn prachtige, spannende verhalen en vaak ben je dan ook geneigd om ze op te schrijven en bij wijze van spreken als filmscript te verkopen. Meestal valt het dan bij het opschrijven wel een beetje tegen en is het toch wat minder bijzonder dan het tijdens de nacht zelf leek.
En dan kom je precies uit op een belangrijk onderdeel van dromen, omdat daarin het rationele aspect in feite verdwijnt[6]. Hierdoor is een droom vaak ook zo onlogisch en onsamenhangend als je weer wakker bent en valt het als filmscript tegen. Ook kunnen de ene keer mensen in je droom er precies zo uitzien als ze zijn, maar een volgende keer kunnen ze er ook heel anders uitzien, zelfs je partner. Terwijl het in je droom wel gewoon die mensen zijn.
Doordat we dan veel minder rationeel zijn kunnen volgens mij dromen wel tot nieuwe patronen van denken en ook handelen daarop leiden en zo je gewone ‘begrensde’ denken van overdag bijsturen. Waarschijnlijk is dit waarom je vaak als je ’s nachts even wakker ligt voor vragen waar je (zijdelings) mee worstelt opeens zo helder een oplossing kunt zien.
Tussen elke cyclus door word je meestal heel even wakker. Alles wordt gecontroleerd en als je blaas niet te vol is en de omgeving veilig, slaap je meestal meteen weer in zonder iets te merken. En ja, dat vanzelfsprekende weer inslapen gaat er een beetje van af als je ouder wordt. Al is het maar omdat – zeker bij mannen – je blaas sneller vol voelt dan toen je jonger was.
Geniet dan maar gewoon even van het feit dat je moet opstaan, je hebt immers je laatste dromen overleefd 😉
[1] https://www.webmd.com/sleep-disorders/sleep-101
[2] https://www.webmd.com/sleep-disorders/sleep-requirements
[3] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK11121/
[4] https://www.aedleader.com/top-causes-of-dying-in-sleep/
Geef een reactie