Waar Nederland zelf wat doorploetert over wat voor crisis dan ook, wordt steeds duidelijker dat we het vooral van de EU moeten hebben om wel iets te doen.

Gisteren heeft het Europees Parlement met overgrote meerderheid  wetgeving over kunstmatige intelligentie (AI) goedgekeurd[1]. De beoogde verordening reguleert het ontwerpen van AI, het gebruik ervan en de verkoop van AI-systemen. Gelukkig wordt gezichtsherkenning met slimme camera’s in de publieke ruimte verboden en komen er bindende regels voor grote chatbotmodellen als ChatGPT. Men wil onder meer regels en standaarden met ontwerp-, data-, veiligheids-, transparantie- en milieuverplichtingen. Ook komt er een verplichte mensenrechtentoets voorafgaand aan de inzet van AI en een sterk recht op uitleg voor mensen die benadeeld zijn door AI[2].

Dit is daarom zo belangrijk omdat AI steeds meer dagelijkse toepassing krijgt en voor je het weet raakt al onze echte informatie vervuild door AI-gegenereerde (non)informatie. Kunstmatig gemaakte foto’s worden vermengd met echte foto’s en uiteindelijk verdwijnt het onderscheid daartussen. AI-gegenereerde informatie moet dus ook echt als zodanig gelabeld worden. Ook wordt AI steeds meer door overheden gebruikt bij controles en is des te meer belangrijk dat de gebruikte data kloppen, dat de trainingsset – zeg maar het lespakket van het algoritme – transparant en neutraal wordt opgezet en dat de uitkomsten worden gecontroleerd op eventuele fouten[3]. Denk aan de toeslagenaffaire[4] waar dit helemaal fout is gegaan.

Ook kent AI al flink wat censuur. Uiteraard kun je met alle gemak een foto of video van een Chinese mijnwerker laten genereren, maar wie een foto wil laten generen van kampen in de provincie Xinjiang[5], krijgt terug dat de zoekopdracht niet klopt. Hetzelfde geldt voor een grappige foto of video van Xi Jinping. Ook dat wordt niet als zoekopdracht geaccepteerd zo hoorde ik gisteren bij een meet up van het VPRO-programma Tegenlicht[6].

Mooi begin dus deze Europese verordening, even een druk op de pauzeknop met AI kan bepaald geen kwaad!

Het tweede belangrijke punt is de natuurherstelwet van Eurocommissaris Frans Timmermans[7]. De helft van de leden van de milieucommissie heeft vanmorgen gelukkig een voorstel afgewezen om de beoogde wet te verwerpen[8]. Ze zijn er overigens nog niet in geslaagd volledig te stemmen over de honderden geopperde aanpassingen. Dat is dan ook opgeschort tot later deze maand.

De christendemocraten (EVP) zijn faliekant tegen Timmermans’ natuurherstelwet. Ze vinden de maatregelen om flora en fauna te beschermen en herstellen te ver gaan en vrezen dat daardoor het in Nederland bijvoorbeeld haast onmogelijk wordt om nog te bouwen en te boeren. Maar in een interview met hun leider Manfred Weber zie je dat zij hun verzet ook wel populistisch baseren op achterhaalde en soms zelfs ronduit niet kloppende punten[9]. Zo roepen ze heel hard dat het tien procent aan landbouwgrond kost, wat niet waar is. En ook dat de Commissie geen effectrapportage heeft gemaakt van de natuurherstelwet, wat ook niet waar is. Die is er wel, maar liefst een van 655 pagina’s groot!

Het huidige kabinet heeft zich bij deze wat gemakkelijke kritiek aangesloten, maar ja dat zal u niet meer verbazen. Het beleid lijkt er hier helaas toch nog vooral op gericht om een crisis eerst uit de hand te laten lopen. Dus van de EU moeten we het hebben.

Daar wil men gelukkig nog wel proberen om een volgende crisis te voorkomen!

[1] https://nos.nl/artikel/2478884-europees-parlement-is-het-eens-over-regels-voor-chatgpt-en-andere-ai

[2] https://www.europa-nu.nl/id/vm3xgqqj1czk/nieuws/eu_parlement_stemt_in_met_wetgeving?ctx=vh6ukzb3nnt0&s0e=vhdubxdwqrzw

[3] https://www.cbs.nl/nl-nl/corporate/2022/20/pleidooi-voor-betrouwbare-en-eerlijke-ai-in-de-publieke-ruimte

[4] https://nos.nl/op3/collectie/13855/video/2364958-toeslagenaffaire-de-ellende-uitgelegd

[5] https://www.amnesty.nl/oeigoeren-in-china

[6] https://dezwijger.nl/programma/de-prijs-van-ai

[7] https://www.europa-nu.nl/id/vm34a72t3mrd/europese_natuurherstelwet

[8] https://nos.nl/artikel/2479002-natuurherstelwet-timmermans-neemt-horde-maar-lot-blijft-onzeker

[9] https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/manfred-weber-is-vastbesloten-de-natuurherstelwet-op-te-blazen-wat-denkt-timmermans-wel-niet~b4c383b9/

Deel deze column