woensdag 6 april 2022

In drie verdiepingsrapporten belicht het IPCC elke zeven/acht jaar de klimaatsituatie en deze rapporten vormen de basis voor het klimaatbeleid van regeringen wereldwijd de komende jaren. Het eerste deel van de huidige reeks verscheen vorig jaar zomer en gaat over de opwarming van de aarde en de natuurwetenschappelijke onderbouwing. Het tweede deel van afgelopen februari ging over de gevolgen van klimaatverandering. En deze week verscheen het derde rapport over wat er moet gebeuren om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Ook dit derde rapport is net als de eerste twee alarmerend: de opwarming gaat hard en we doen veel te weinig om dat tegen te gaan[1].

Veel wetenschappers gaan ervan uit dat de kans steeds kleiner wordt dat de temperatuurstijging wereldwijd onder de 1,5 graden blijft, zoals afgesproken in Parijs[2]. We gaan eerder naar een opwarming van ruim 3 graden. Dat heeft desastreuze gevolgen voor ons en om dat te voorkomen moet de wereld in 2030 volgens dit laatste rapport de helft minder broeikasgassen uitstoten dan in 2019. Het IPCC heeft berekend dat er daarvoor drie tot zes keer zoveel meer geïnvesteerd moet worden in klimaatmaatregelen dan nu. Om heel eerlijk te zijn is hier dan nu toch weinig om hoopvol van te worden.

In zijn meest recente Dwarsliggers-column beschrijft Johan Sliggers in Tijdschrift Milieu hoe het International Energy Agency (IEA) heeft berekend dat de directe en indirecte stimulering van fossiele energie wereldwijd circa 6.000 miljard dollar per jaar bedraagt. De stimulering van schone energie komt maar tot een fractie van dit bedrag en voor Nederland is dit niet anders. De (in)directe stimulering van fossiel komt hier op zo’n 30 miljard euro per jaar en wees niet verbaasd als dat nog eens flink wat hoger blijkt te zijn en het om ruim 40 miljard zal gaan. Twintig tot dertig keer zoveel dus als wat er naar schone energie gaat[3].

Sliggers noemt het lijstje ook weer op. In Nederland krijgen grootverbruikers van fossiele brandstoffen enorme kortingen en zijn stookolie voor de scheepvaart en kerosine voor het vliegen belastingvrij. Op vliegtickets wordt ook nog eens geen BTW geheven. De transportsector wordt met een lage dieselprijs gestimuleerd en is er een subsidie op ‘zakelijk rijden’. Dan zijn er de projecten, zoals de ondergrondse opslag van gas in Bergen om de ‘gasrotonde’ van West-Europa te worden. En niet te vergeten de steun aan ‘onze’ KLM en de compensatieregeling voor 3,2 miljard om de pijn van de hoge gasprijs te verzachten. Allemaal in feite een stimulering voor het gebruik van fossiele brandstoffen.

Deels zal de stimulering van fossiel internationaal aangepakt moeten worden, zoals bij het belastingvrij varen en vliegen. Tot nu toe lukt dat van geen kant, hoewel op de COP26 in Glasgow wel afgesproken is dat landen fossiele projecten in het buitenland niet meer helpen financieren[4]. De kosten van het Klimaatakkoord tot 2050 worden bij ons op ruim 3 miljard per jaar geschat[5]. Rutte IV trekt 35 miljard uit voor de komende tien jaar[6], vooral om schone inspanningen te bevorderen via subsidies.

Maar goed, dus zo’n 3,5 miljard per jaar naar klimaatmaatregelen versus ruim tien maal zoveel naar de stimulering van fossiel. Inderdaad: money talks. Helaas!

[1] https://nos.nl/collectie/13871/artikel/2423890-ipcc-sneller-en-grootschaliger-actie-nodig-anders-raken-klimaatdoelen-uit-zicht

[2] https://www.europa-nu.nl/id/vjmhg41ub7pp/klimaatconferentie_parijs_2015_cop21

[3] https://milieu.vvm.info/milieu-gevaar-en-perspectief/dwarsliggers-droogleggen/

[4] https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2021/11/08/nederland-stopt-met-nieuwe-steun-aan-fossiele-export

[5] https://nos.nl/artikel/2335473-planbureau-klimaat-en-energiebeleid-kost-3-miljard-euro-per-jaar

[6] https://eenvandaag.avrotros.nl/item/kabinet-rutte-iv-heeft-hoge-ambities-voor-klimaat-wonen-en-stikstof-maar-zijn-ze-realistisch-budgetten-vallen-tegen/

Deel deze column