Beam me up, Scotty?

woensdag 3 juni 2020

Momenteel wordt er ook heel erg geprobeerd om met behulp van Kunstmatige Intelligentie (AI) corona-onderzoek te doen[1]. Dit benadrukte bij mij weer de vraag hoe nadrukkelijk de rol van AI in het menselijk leven gaat worden. En dan bedoel ik niet het besturen van auto’s, het spelen van de piano, schaken, het schrijven van artikelen of zelfs het beoordelen van patiënten[2]. Het is me uiteraard duidelijk dat AI een specifieke taak al snel veel beter kan uitvoeren dan een mens, omdat AI heel goed is in het functioneren in omgevingen waar duidelijke regels aan verbonden zijn. Ook als deze regels veranderen, maar de situatie blijft hetzelfde, zal AI heel snel ‘leren’ met de veranderingen om te gaan[3].

Mijn probleem komt als mensen in hun verwachtingen veel verder gaan, zoals hoogleraar Harari. Hij verwacht dat we (vooral rijkere mensen dan) de komende 200 jaar in cyborgs[4] veranderen door het geleidelijk samensmelten met technologie en we dan een soort goddelijke wezens worden die niet kunnen sterven[5]. In zijn laatste boek[6] gaat James Lovelock zelfs nog verder.
Momenteel leven we officieel in het Holoceen, de geologische periode die zo’n 11.700 jaar geleden begon toen het klimaat warmer werd. Sinds enige tijd is er het voorstel om onze periode het Antropoceen te noemen[7], gezien de nadrukkelijke menselijke invloed op het leven op aarde. Niet iedereen is het overigens eens met deze benaming, verzonnen door Paul Crutzen[8].
Lovelock wel en volgens hem leven we nu zelfs al in het Novaceen, een tijd waarin de mens al wat plaats maakt voor een nieuwe vorm van intelligentie bestaand uit elektronisch leven, gestuurd door zelflerende algoritmes. Het is dan een kwestie van tijd voordat computers en cyborgs vrijwel alles sneller en beter kunnen dan wij mensen. Er zal dan een moment komen dat we er als mens niet meer aan te pas hoeven te komen omdat in de cyborgs meer intelligentie aanwezig is dan in de mensen. Volgens Lovelock hoeft dat geen probleem te zijn, in zijn visie zullen mensen en cyborgs samenwerken om de Aarde nog heel lang leefbaar te houden en zullen wij mensen gezien gaan worden zoals wij planten beschouwen[9]. Uiteindelijk zullen de cyborgs wellicht besluiten om naar een andere planeet te verhuizen. Dat moet dan geen probleem zijn, want waarschijnlijk is teleportatie dan mogelijk. Voor hen dan, niet voor ons mensen.

Oké, andere geluiden klinken ook. Elon Musk waarschuwt juist dat zulke kunstmatige intelligentie gevaarlijk kan zijn en mogelijk het einde van de mens zou kunnen betekenen[10]. Systemen kunnen doorgaans ook gehackt worden, wat dan fatale gevolgen zou kunnen hebben. Er gaat bijna geen dag voorbij of er is wel weer iets gehackt[11].
Op zich zal AI zeker in de medische wereld ons enorm kunen helpen om langer gezond te leven. Ben Goertzel beargumenteert hoe AI moet worden ingezet om de effecten van bepaalde behandelingen en medicijnen te voorspellen[12]. Meer en meer leidt dit tot machines die bezig gaan met hun eigen onderzoeken, inderdaad dus ook corona-onderzoek. Goertzel gelooft dat we relatief kort verwijderd zijn van een verlenging van het mensenleven met zo’n tien tot twintig jaar. En als we eenmaal op het punt zijn dat iemand gemiddeld niet 85 jaar oud wordt, maar 95 of 105, zou die ontwikkeling in een stroomversnelling raken.

Al met al kun je dromen van een wonderbaarlijke AI-wereld gecombineerd met uitgebreid 3D-printen, permanent gezondheidsherstel in je lichaam, cyborgversmelting en Beam me up, Scotty-mogelijkheden[13]. Toch zijn toekomstvisioenen vaker niet dan wel geneigd om uit te komen[14]. Zo is het beeld van toen ik jong was in het begin van de jaren zestig van het magische jaar 2000 vol mensen in een soort vliegende schotels overal tussen de wolkenkrabbers ook niet helemaal uitgekomen.
Ik verwacht veel van AI, juist omdat geautomatiseerde systemen ontzettend snel, handig en efficiënt kunnen zijn en ook nog eens snel leren en verbeteren. Maar het zal niet zo uitgebreid in ons leven integreren als de meest hoopvollen denken en ons ook niet onsterfelijk maken, vermoed ik.

Maar goed, misschien is dat echt kunnen inschatten ook wel teveel gevraagd van iemand op mijn leeftijd, zoals mijn opa zich ongetwijfeld het belang van het internet niet had kunnen voorstellen. Hij is overleden in 1970, dus ik heb het hem in ieder geval niet kunnen vragen.

[1]https://www.icthealth.nl/nieuws/wegwijzer-ai-en-corona-steun-in-strijd-tegen-covid-19/

[2]https://data4.nl/news/10-voorbeelden-van-artificial-intelligence/

[3]https://www.recruitrobin.com/blog/wat-is-artificial-intelligence/

[4]https://nl.sawakinome.com/articles/technology/unassigned-3138.html voor wat cyborgs en/of robots zijn

[5]https://www.telegraph.co.uk/culture/hay-festival/11627386/Humans-will-become-God-like-cyborgs-within-200-years.html

[6]https://www.theguardian.com/books/2019/jun/27/novacene-by-james-lovelock-review

[7]https://science.sciencemag.org/content/351/6269/aad2622

[8]https://www.kijkmagazine.nl/nieuws/ons-eigen-tijdperk/

[9]https://newscientist.nl/opinie/welkom-in-het-novaceen-laatste-kunstje-van-briljante-geest/

[10] https://www.vox.com/future-perfect/2018/11/2/18053418/elon-musk-artificial-intelligence-google-deepmind-openai

[11]https://www.deondernemer.nl/actueel/genova-ieder-bedrijf-gehackt-worden~297280

[12]https://blockchain.news/news/dr-ben-goertzel-striving-towards-an-autonomous-decentralized-and-compassionate-artificial-super-intelligence