woensdag 6 juni 2018

Al jaren verbaas ik me erover hoe weinig mensen nadenken over wat ze weggooien. In Nederland produceren we bijna 500 kilo afval per persoon per jaar. Ruim de helft daarvan leveren we gescheiden in. Papier en glas staan daarbij aan kop: daarvan brengen we ongeveer 70 procent naar de papierbak of glasbak. Van het groente-, fruit- of tuinafval wordt ruim 50 procent gescheiden, plastic verpakkingen en drinkpakken worden ook steeds meer gescheiden ingezameld. Afval scheiden is goed voor het milieu en afval wordt zo een waardevolle grondstof. Hoewel we al behoorlijk goed bezig zijn in afval scheiden, kan het nog beter. Milieu Centraal heeft berekend dat we ruim 80 procent van ons afval gescheiden in kunnen leveren. Dat is 30 procent meer dan nu[1].

Het meest waardevolle dat we weggooien lijkt me wel voedsel. In Nederland wordt ieder jaar ruim 2 miljoen ton eten weggegooid, ruim 130 kilo per persoon[2]. Milieu Centraal komt op ruim 40 kilo per persoon, maar daar is alleen naar huishoudens gekeken[3]. Geprobeerd wordt om dit terug te brengen. Bij winkels en restaurants en ook in de productiesector zie je wel wat successen, maar de overheidsdoelstelling om de voedselverspilling met 20 procent terug te dringen wordt niet gehaald. Een van de redenen voor die verspilling is het misverstand dat eten altijd bedorven is als de houdbaarheidsdatum is verstreken. Economische Zaken heeft daarom gekeken of de regelgeving over de houdbaarheidsdata versoepeld kan worden, maar daar is niet veel uitgekomen[4].

Dagelijks genereren we op de hele wereld meer dan 3,5 miljoen ton afval. Dat is tien keer meer dan een eeuw geleden, en het zal tegen 2025 nog eens verdubbelen. Tegen 2100 zou het zelfs om 11 miljoen ton afval per dag kunnen gaan, een verdrievoudiging ten opzichte van vandaag volgens een artikel van een paar jaar geleden door Daniel Hoornweg, Perinaz Bhada-Tata en Chris Kennedy in het wetenschapstijdschrift Nature[5].

De toenemende afvalberg is een gevolg van de groeiende bevolking en economie. Daarom pleiten de drie auteurs voor een strengere wetgeving om de hoeveelheid afval terug te dringen. Ze verwachten dat we in een middenscenario zullen belanden. Op basis van dit model zou eerst de afvalproductie van China groeien van een half miljoen ton per dag naar 1,4 miljoen ton per dag tegen 2025. Tussen 2025 en 2050 zou het zuiden van Azië, met India op kop, de koppositie overnemen. En na 2050 zou het de beurt zijn aan Sub-Sahara Afrika, dat tegen 2100 zo’n 3,4 miljoen ton afval per dag zou produceren.

Dit zijn onvoorstelbare hoeveelheden van iets wat potentieel grondstof is, maar nu meestal wordt weggegooid of soms verbrand al dan niet met energieopwekking. Dat er geen voor de hand liggende oplossingen zijn voor het afvalvraagstuk, mag ons niet ontmoedigen. Steden als San Francisco en Kawasaki in Japan slaagden erin hun afvalberg te halveren[6].

Voor het terugdringen van het afval op aarde ligt de grootste uitdaging bij de ontwikkelingslanden. Misschien moeten we daar toch eens meer aan gaan doen dan vooral onze neus voor ophalen.


[1] https://www.milieucentraal.nl/minder-afval/afval-scheiden-cijfers-en-kilos/

[2] https://nos.nl/artikel/2128685-we-blijven-veel-voedsel-weggooien-135-kilo-per-persoon.html

[3] https://www.milieucentraal.nl/media/3725/factsheet-voedselverspilling-huishoudens-mei-2017.pdf

[4] https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/lekker-gezellig-samen-over-de-datum-eten~bff1934d/

[5] https://arstechnica.com/science/2013/11/global-waste-production-to-triple-by-2100-led-by-sub-saharan-africa/

[6] https://www.hln.be/wetenschap-planeet/milieu/-tegen-2100-drie-keer-zoveel-afval-in-de-wereld~a27959a9/

Deel deze column