Een van de mannen die de laatste jaren korans verbrandde in Zweden is afgelopen woensdagavond doodgeschoten. Het gaat om Salwan Momika, een christelijke vluchteling uit Irak die sinds 2018 in Zweden woonde[1]. Misschien hebt u het meegekregen, maar het zou ook heel goed kunnen van niet. De verontwaardiging erover heb ik vooral gezien bij Geert Wilders en aanhang op X, maar verder niet heel breed en dat stoort me.

Korans verbranden in Zweden valt, net als in veel democratische landen, onder de vrijheid van meningsuiting, die ook verankerd is in de Grondwet. Van korans verbranden kun je heel wat van vinden, en dat doe ik ook, maar deze aanslag is toch echt een zoveelste aanslag op onze vrijheid van meningsuiting. Begin nu niet gelijk te roepen dat ik hier net als een Wilders de islam wil bashen, want wie mij kent weet dat elke religie voor mij gelijk is en me even niet lief. En ook de aantasting van de vrijheid van meningsuiting door een Trump of een Orbán ben ik fel op en schrijf ik ook vaak over. Daar durft links trouwens wel heel wat van te vinden, maar dat zou ze in dit geval ook moeten doen.

Dit soort aanslagen leidt tot een aantasting van wat nu net de kracht van een westerse democratische staat is, namelijk de vrijheid om te zijn wie je wilt zijn en de vrijheid om te vinden wat je wilt vinden. En dan is het in een rechtstaat aan een rechter om te bepalen of en hoe die vrijheid ingeperkt mag worden en niet aan een fanaticus[2]. En uiteraard kan een overheid ook voorstellen om deze vrijheid in te perken, maar ook dan is het aan een rechter om dat te toetsen aan de Grondwet.

Helaas zijn dit soort aanslagen, met name ook door de inmiddels wat slappe reactie erop, uitermate effectief en leidt het overal tot zelfcensuur. Goed voorbeeld voor mij is South Park, de animatieserie waarin heerlijk gespot wordt met alles en iedereen. Vroeger kwam Mohammed daar ook in voor, zij het bepaald niet zo vaak als Jezus die vooral als coke snuivende hippie werd afgebeeld. Een keer werd Mohammed min of meer gewoon afgebeeld, maar later gekleed in een berenpak omdat hij niet afgebeeld zou mogen worden. Ook hierop volgden bedreigingen[3] en inmiddels durven ze dit echt niet meer en zijn de afleveringen waarin dit voorkwam verwijderd en eigenlijk niet meer terug te zien.

Nu kun je dit een klein punt vinden, maar vrijheid lijkt zo vanzelfsprekend en is tegelijk heel kwetsbaar. Het kan zomaar verdwenen zijn en precies daarom zou deze moord van links tot rechts en vanuit elke religie tot grote verontwaardiging moeten leiden en niet alleen bij populistisch rechts. En ben je dat nou helemaal niet eens met me, dan geef ik bij deze toestemming om een van mijn boeken of een CD met mijn muziek te verbranden[4]. Ook niet goed voor het milieu, maar ja.

Want los van wat ik er echt van vind, valt het verbranden van mijn boeken of mijn CD namelijk ook onder de vrijheid van meningsuiting. En alleen al daarom zal ik dit zeker niet tegenhouden.

[1] https://nos.nl/artikel/2553835-koranverbrander-momika-doodgeschoten-in-zweden

[2] https://www.mensenrechten.nl/themas/vrijheid-van-meningsuiting

[3] https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2010/apr/22/south-park-censored-fatwa-muhammad

[4] https://hdmusic.cc/uploads/posts/2023-05/medium/1683005212_cover.jpg

Deel deze column