Woensdag 16 februari 2022

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) heeft het eerste van drie deelrapporten over de aanpak van de coronacrisis gepresenteerd[1]. Dit eerste rapport van het onderzoek ‘Aanpak Coronacrisis’ gaat over de periode van maart tot september 2020 en heeft extra aandacht voor de gevolgen van de crisisaanpak voor de verpleeghuizen. Een helder en hard rapport[2].

Misschien goed om even terug te gaan naar die tijd en ik ben me daarbij bewust dat het achteraf altijd makkelijk oordelen is. Maar het begon ermee dat men zich in Nederland bijna de blauwe plekken op de schouders sloeg om elkaar te complimenteren hoe geweldig wij voorbereid waren op deze pandemie. Nou dat bleek wel anders. Geen beschermingsmateriaal, ook geen testmogelijkheden en een bij tijd en wijle uiterst knullige communicatie. U weet vast nog wel hoe Rutte na de persconferentie met Jaap van Dissel waarin Rutte aangaf dat we geen handen meer mochten schudden, de hand van Jaap van Dissel schudde[3]. En ook vast die toespraak van Rutte om ons warm te maken voor de groepsimmuniteit, die dan achteraf weer ontkend werd[4]. In de verpleeghuizen was het extra erg; geen mondkapjes of andere beschermingsmaatregelen en toen die wel ter beschikking kwamen stond de ouderenzorg in feite achteraan. Het aantal slachtoffers daar was dan ook ontstellend hoog: ruim de helft van alle coronadoden viel daar[5].

Op de persconferentie van de OVV is voorzitter Jeroen Dijsselbloem helder, maar hard: Nederland was niet goed voorbereid op de coronacrisis. De voorbereiding was ondermaats, het ministerie van Volksgezondheid had geen draaiboeken geoefend voor een grote pandemie. Daarnaast was het zicht op het virus in het begin slecht door een beperkt testbeleid en ontbrak een centrale rol. De situatie van bewoners in verpleeghuizen is dan ook onvoldoende meegewogen en de sluiting ervan had een enorme impact. Dijsselbloem noemt het een stille ramp. Iedereen heeft wel keihard gewerkt en je moet onvermijdelijk improviseren, maar de voorbereiding moet beter en centraler met heldere bevoegdheden voor de minister. Er zijn veel aanbevelingen voor de toekomst waarbij de advisering breder moet, de politiek nadrukkelijker moet afwegen en burgers veel meer meegenomen moeten worden in de onzekerheden.

En nu maar hopen dat hier echt iets mee gebeurt en we er later ook naar handelen.

[1] https://www.youtube.com/watch?v=_Dzrk0UMOmE

[2] https://www.onderzoeksraad.nl/nl/page/16666/aanpak-coronacrisis-%E2%80%93-deel-1-tot-september-2020

[3] https://nos.nl/video/2326489-rutte-schudt-na-persconferentie-alsnog-een-hand

[4] https://www.youtube.com/watch?v=Sx-jyqy3Td0

[5] https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/ruim-helft-coronasterfte-2020-in-verpleeghuizen-deze-week-minder-besmettingen-gemeld~bce8e9f3/

Deel deze column