woensdag 9 januari 2019
Met mijn inhoudelijke columns ga ik maar gewoon door, ondanks Nashvilleverklaring-stormen[1]. Klimaat blijft een belangrijk onderwerp en met het slappe akkoord van de klimaattop afgelopen december in Katowice zijn we er echt nog niet[2]. Oké, ik gaf in mijn vorige column aan dat het mooi is dat er een akkoord is, maar dit akkoord is bij lange na niet genoeg.
Naast de directe effecten van de menselijke uitstoot van broeikasgassen spelen er namelijk drie belangrijke langetermijnontwikkelingen, die heel nadrukkelijk versterkt lijken te worden door onze menselijke klimaatverandering.
Allereerst is dat het smelten van het landijs. Het tempo waarin dat nu smelt is veel groter dan tot nu aangenomen[3]. In de laatste vijf jaar smelt het maar liefst driemaal zo snel als in de twintig jaar daarvoor. Op Antarctica ligt zoveel ijs, dat als dit allemaal zou smelten de zeespiegel wereldwijd met bijna 60 meter stijgt[4]. Komt al het landijs als bijvoorbeeld in Groenland, en al het ijs van de gletsjers zoals in de bergen en op de Noordpool er nog bij, dan komt er wellicht nog wel 30 meter bij[5].
Ten tweede speelt het verdwijnen van de permafrost in de bodem in de bergen en tegen de polen aan. Het grote probleem is het vrijkomen van methaan daaruit, een broeikasgas dat ruim 20 keer meer warmte dan CO2 kan vasthouden[6]. Wetenschappers van NASA noemen de wel erg hoge methaanconcentraties die zij op sommige locaties in het Arctische gebied meten verontrustend[7]. Recente schattingen geven aan dat tot het jaar 2100 zo’n 500 gigaton aan CO2 kan vrijkomen uit smeltend permafrost. Dit komt overeen met zo’n 10% van de in de bodems opgeslagen koolstof [8] en is tienmaal zoveel als wat we nu jaarlijks uitstoten als mensheid.
Tot slot de vraag of de Warme Golfstroom wel blijft bestaan. Die Golfstroom verandert door stijgende temperaturen met meer smeltwater in het gebied rond de polen. Al in 2005 zagen onderzoekers dat de Warme Golfstroom zwakker werd[9].
De meeste onderzoekers gaan er nu van uit dat de Warme Golfstroom door de klimaatverandering niet compleet stilvalt. Maar anderen laten zien dat de mogelijkheid van een stilvallende Warme Golfstroom ernstig onderschat wordt[10]. De Warme Golfstroom kan zeker wel stilvallen en dat kan vrij abrupt gebeuren, zij het op een geologische tijdschaal van een paar honderd jaar.
Ga door dat laatste niet te veel achterover leunen. Het versnelde smelten van het Noordpoolijs laat al zien dat het broeikaseffect vaak kantelpunten veroorzaakt, waarna het gevolg onbeheersbaar snel doorzet[11]. We gaan dus een onzekere toekomst tegemoet als we nu niet meer doen. Wie jonge kinderen heeft, mag ervan uitgaan dat die anders in de tweede helft van deze eeuw een wel heel moeilijke tijd gaan krijgen[12].
Tijd voor echte klimaatmoed dus!
[1] https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/lezersbrieven-naastenliefde-ontbreekt-in-de-nashville-verklaring-~b5e09917/
[2] https://www.trouw.nl/groen/het-plan-van-katowice-toont-de-angst-om-door-te-pakken-voor-het-klimaat~a6f9509e/
[3] https://www.nature.com/articles/s41561-018-0082-z
[4] https://www.nrc.nl/nieuws/2018/06/13/het-ijs-op-antarctica-smelt-steeds-sneller-a1606509
[5] https://www.startpagina.nl/v/wetenschap/wiskunde/vraag/93581/stel-ijs-aarde-smelten-hoger/
[6] https://www.hier.nu/themas/klimaatwoordenboek/methaan-ch4-het-sterke-neefje-van-co2
[7] https://climate.nasa.gov/news/2785/unexpected-future-boost-of-methane-possible-from-arctic-permafrost/
[8] https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/smeltende-permafrost-draagt-bij-aan-opwarming
[9] https://www.scientias.nl/kans-warme-golfstroom-stilvalt-is-groter-dan-gedacht/
[10] http://advances.sciencemag.org/content/3/1/e1601666.full
[11] http://blogs.edf.org/climate411/2017/11/01/everything-you-need-to-know-about-climate-tipping-points/
[12] https://www.urgenda.nl/themas/klimaat-en-energie/klimaatvragen/wat-gebeurt-er-als-de-aarde-met-4-graden-opwarmt/
Hi Peter, verontrustend , wat jij schrijft, de permafrost had ik wel een keer over gelezen , maar jij schrijft wel heel helder op wat dit kan betekenen en over de warme golfstroom had ik nog nooit nagedacht. wel in klein denk ik na om “ per referendum” om het kabinet en het gemeentebestuur van Den Haag op te roepen om met oud en nieuw het “ hellel” vuur te verbieden op het strand in Scheveningen en ook Kijkduin , scheelt ook zeker een centimeter waterstijging op jaarbasis , en dan die troep de zee in schuiven, hoe durven ze, doe je mee? dank voor je column Harry >
Ja Harry, daar heb je een goed punt. Je moet wel heel wat milieuzones in steden instellen wil je de hoeveelheid troep die met zo’n oudejaarsvuur de lucht ingaat compenseren, als het je al lukt. En dan heb je ook nog allerlei Paasvuren in het Oosten.