NOrbán!

woensdag 17 oktober 2018

Al jaren maken mijn van oorsprong Hongaarse vrouw en ik ons zorgen over de ondemocratische ontwikkelingen in het Hongarije van Viktor Orbán. Het is voor ons opmerkelijk dat velen dat nu pas zien na de stemming vorige maand in het Europees Parlement over het Sargentini-rapport [1]. Van alle kanten wordt nu bericht over de uiterst onvrije, antisemitische en corrumperende agenda van Orbán en zijn vrienden, zoals op 14 oktober in ‘Zondag met Lubach’[2]. Lubachs filmpje voor Hongarije had onze Hongaarse vrienden al bereikt voordat wij het gezien hadden.

Viktor Orbán is nu sinds 2010 voor de derde termijn als premier in Hongarije aan de macht met een tweederdemeerderheid. Dit overigens de laatste twee maal met maar iets meer dan 40 procent van de stemmen. Dat kan in hun (deels) districtenstelsel door de districtgrenzen in je voordeel te veranderen. Dit gebeurt overigens ook in de VS[3] of het VK, maar Orbán beheerst dit trucje als geen ander.
Viktor Orbán is heel anders begonnen. In maart 1988 was hij medeoprichter van de Bond van Jonge Democraten, later kortweg Fidesz[4] genoemd. De eerste jaren was Fidesz een los georganiseerde jongerenbeweging zonder bestuur, maar in 1993 werd het strakker met Orbán als de eerste voorzitter.
Samen met twee andere partijen konden ze in 1998 een meerderheid in het parlement vormen en werd Viktor Orbán voor het eerst premier. In eerste instantie leek Orbán een frisse wind na al die oude voormannen die nog uit de communistische tijd stamden. Zo had hij met een beurs van de Soros Foundation[5] een jaar in Oxford gestudeerd en speelde hij toen nog semi-professioneel voetbal[6]. In 1998 startten onder hem de onderhandelingen met de Europese Unie over de toetreding die in 2004 zou plaatsvinden en in maart 1999 werd Hongarije lid van de NAVO.

Wel viel me op dat de regering Orbán openlijk het verlangen steunde naar meer autonomie voor Hongaarse minderheden in de omringende landen. In juni 2001 werd een wet goedgekeurd om de culturele band daarmee te versterken. Hierdoor kregen de drie miljoen etnische Hongaren in de buurlanden toegang tot het onderwijs, de gezondheidszorg en de arbeidsmarkt in Hongarije en uiteindelijk ook een paspoort en kiesrecht.
De regering Orbán hield haar meerderheid bij de verkiezingen van 2002 niet vast. Dit nooit meer, moet hij toen gedacht hebben. Na allerlei schandalen bij de Socialistische partij kwam Orbán terug in 2010 met maar liefst 52 procent van de stemmen en een eerste tweederdemeerderheid in het parlement. Orbán drukte meteen zijn stempel op het beleid. Zo beperkte hij de macht van het Hooggerechtshof, bemoeide hij zich met de benoeming van rechters en magistraten en versterkte hij zijn greep bij de Nationale Bank[7]. Ook werd de Kieswet veranderd en de kiesdistricten totaal anders ingedeeld.

Had toen gelijk goed ingegrepen als EU, heb ik vaak gedacht. Nu is de geest echt uit de fles en helaas ook nog eens bij meer landen in Oost-Europa[8]. Maar mooi dat er nu eindelijk iets gebeurt.

Update december 2018: Over mijn persoonlijke worsteling met het ondemocratische en antisemitische Hongarije van Viktor Orbán heb ik nu tevens een boek uitgebracht. Afscheidsdans in Hongarije plaatst deze persoonlijke worsteling in de recente geschiedenis van dit land. Via mijn vrouw ben ik het land gaan waarderen, maar daar is de laatste jaren steeds minder reden meer voor. Op zoek naar een helder antwoord op mijn vragen, kom ik tot een verrassende conclusie.

[1] https://www.europa-nu.nl/id/vkrphkvegayw/nieuws/europarlement_steunt_sargentini_rapport

[2] https://www.youtube.com/watch?v=5cMstd_eDF4 Fimpje vanaf 13.43 minuten

[3] https://www.trouw.nl/democratie/komt-er-eindelijk-een-einde-aan-valsspelen-met-kiesdistricten-in-de-vs-~ab52e4be/

[4] https://www.europa-nu.nl/id/vi8xfw3lanxy/fidesz_magyar_polgari_szovetseg

[5] https://www.opensocietyfoundations.org/ George Soros is met zijn democratiestichting nu voor Orbán het grootse kwaad op aarde

[6] https://www.voetbalzone.nl/doc.asp?uid=320371

[7] https://www.montesquieu-instituut.nl/id/viwkdsyu7bu9/dit_hongarije_mag_de_europese_unie_niet

[8] https://www.ad.nl/buitenland/oost-europa-op-ramkoers-met-brussel-door-corruptie-en-verval-van-democratie~a0c8a5e5/